Soru:
“Alcohol denat” veya denatüre alkol, tüketilemeyen bir karışım oluşturmak için katkı maddeleriyle karıştırılmış etanoldür, büyük olasılıkla metanol ile. Aynı zamanda diş macunu, cam temizleyici, deodorant vb. birçok hijyenik ve temizlik ürününde yaygın olarak kullanılan bir bileşendir. Alkol denat içeren parfüm veya deodorant satın almak veya kullanmak helal midir? Kıyafetlerim necis olur mu, bu yüzden onlarla namaz kılamaz mıyım?
İçeriğinde başka bir bilgi olmadan sadece “Alkol” yazıyorsa ne yapmalıyım?
Cevap:
Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:
” كل شراب أسكر فهو حرام”، ” كل مسكر خمر، وكل مسكر حرام”، ” كل مسكر خمر، وكل خمر حرام”
“Her sarhoşluk verici içecek haramdır.” (Buhari ve Müslim)
“Her sarhoşluk verici şey içkidir, her sarhoşluk verici şey haramdır.” (Müslim)
İçki olunca onunla ilgili her ilişki yasaklanır.
Hadis-i şerifte Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem içkiyle ilgili on kişiyi lanetlemiştir:
“Sıkan (içki veya sarhoşluk verici maddeyi yapan), sıktıran (bunu ısmarlayan), içen, taşıyan, kendisine taşıtılan, ikram eden, satan, fiyatını yiyen/alan, satın alan ve kendisine satın alınan kimseler.” (Tirmizi)
Dolayısıyla içki ve etanol (alkol) necistir.
Burada mesele; menatı, sorulan şeyin vakıasını doğru anlamaktır. Ondan sonra onunla ilgili hüküm uygulanır.
Sarhoşluk veren yegâne alkol etanoldür. Diğer alkol çeşitleri sarhoşluk vermez. Ancak “Alcohol denat” yani denatüre alkol, etanol esaslıdır; sadece içine kötü bir madde eklenir ki içilmesi zor olsun. Fakat içilirse sarhoşluk verir. Eğer zehirli bir madde eklenirse insana zarar verir. Bu nedenle denat alkolü kullanmak caiz değildir.
Eğer etanol başka bir maddeyle karışırsa ve sıfatı devam ederse (yani hâlâ etanol özelliğini taşırsa), o madde de necis olur. Mesela kâfirler yemek veya et pişirirken etanol ya da içki katarlar, bu yemek necis olur ve yenmez. Temizlik maddelerine eklenirse de kullanılmaz; kullanılması haramdır. Çünkü sarhoşluk verici özelliğini kaybetmemiştir.
Ama etanol başka bir alkole dönüştürülür ve asıl yapısından tamamen çıkarsa, sarhoşluk özelliğini kaybederse, artık caiz olur. Yani laboratuvarda formülü değiştirilerek başka bir alkol haline getirilebilir. Onun 2 karbon, 6 hidrojen ve bir oksijen (C2 H6 O) formülünü değiştirip başka alkol formülüne dönüştürebilirler, artık sarhoşluk eden, içki sıfatından tamamen çıkar. O halde kullanılabilir. Mesela metanol (CH3OH) haline gelirse, bu artık sarhoşluk vermez. Kullanılabilir ama içilemez; çünkü zehirdir ve insanı öldürür.
Dolayısıyla etanol veya denatüre alkol herhangi bir maddeye —parfüm, sabun, şampuan, kolonya vb.— katılırsa, bu ürünlerin satın alınması ve kullanılması haramdır. Necis sayılır; dokunan yer suyla temizlenip öyle namaz kılınır. Çünkü içki olarak o maddelere katılmış olur. Fakat metanol, propanol gibi diğer alkol çeşitleri kullanılabilir; çünkü bunların aslı sarhoş edici değildir veya dönüşümle asıl sıfatını kaybetmiştir. Sarhoşluk verme sıfatını kaybetmiştir.
Bir ürünün içeriğinde başka bir bilgi olmadan sadece “Alkol” yazıyorsa, bunun etanol ya da denat alkol olma şüphesi vardır. Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in “Şüphelerden sakının” buyruğuna göre, bu ürünün satın alınması ve kullanılması caiz değildir.
Tıpta ise eğer etanol dışında başka bir alkol bulunmazsa kullanılabilir. Çünkü tıpta helal madde bulunmadığında haram madde kullanılabilir. Bununla ilgili özel hüküm geçmiştir; Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem buna müsaade etmiştir.
Esad Mansur