Soru:
Faizli bankalarda vadesiz de olsa para tutmaya İslam’ın bakışı nedir?
Cevap:
Allah (cc) kesin şekilde faizi yasakladı. Şöyle buyurdu:
اَلَّذِيۡنَ يَاۡكُلُوۡنَ الرِّبٰوا لَا يَقُوۡمُوۡنَ اِلَّا كَمَا يَقُوۡمُ الَّذِىۡ يَتَخَبَّطُهُ الشَّيۡطٰنُ مِنَ الۡمَسِّؕ ذٰ لِكَ بِاَنَّهُمۡ قَالُوۡۤا اِنَّمَا الۡبَيۡعُ مِثۡلُ الرِّبٰوا ۘ وَاَحَلَّ اللّٰهُ الۡبَيۡعَ وَحَرَّمَ الرِّبٰوا ؕ فَمَنۡ جَآءَهٗ مَوۡعِظَةٌ مِّنۡ رَّبِّهٖ فَانۡتَهٰى فَلَهٗ مَا سَلَفَؕ وَاَمۡرُهٗۤ اِلَى اللّٰهِؕ وَمَنۡ عَادَ فَاُولٰٓٮِٕكَ اَصۡحٰبُ النَّارِۚ هُمۡ فِيۡهَا خٰلِدُوۡنَ يَمۡحَقُ اللّٰهُ الرِّبٰوا وَيُرۡبِى الصَّدَقٰتِؕ وَاللّٰهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ كَفَّارٍ اَثِيۡمٍ
“Riba (faiz) yiyenler, şeytanın çarptığı kimselerin kalktığı gibi kalkarlar, çünkü alışveriş faiz gibidir dediler. Oysa alışverişi helal, faizi haram kıldı. Kime Rabbinden bir öğüt gelir de ve o da faize son verirse geçmişi kedisine ait olur ve işi Allaha havale edilir. Fakat kim tekrar faiz işine dönerse bu tip insanlar cehennem ehlinden olurlar. Bunlar orada kalıcı olurlar.
Allah faizi yok eder ve sadakları arttırır (bereketlendirir). Allah hiç bir kafiri ve günahkarları sevmez.” (Bakara 275-276)
Bu ayetler, Kur’an’da Resulullah’a nazil olan son ayetlerdir. (Buhari, İbni Hanbel, İbni Maceh ve İbni Mardeveyh) Bu ayetlerde, faiz kesin şekilde haram kılınmıştır. Rum suresi 39. ayette faizi kötülendi, Al-i İmran suresi 130. ayette faizi kat kat yemekten nehyedildi. Nisa suresi 161. ayette Yahudiler faiz yediklerinden dolayı onlara azap hazırlandığı ilan edildi. Bu nedenle faizin azı haram olduğu gibi çoğu veya katlanması kesin şekilde haramdır. Resulullah Sallallahu Aleyhi Ve Sellem şöyle buyurdu:
“Faiz yetmiş kısımdır, en küçüğü adamın annesiyle zina etmesi gibidir.” (İbni Maceh)
Ayrıca, faizle ilgili her şey haramdır. Resulullah Sallallahu Aleyhi Ve Sellem şöyle buyurdu: “Allah faizi yiyen, yediren, şahitleri ve yazanları lanetledi.” (Müslim)
يٰۤـاَيُّهَا الَّذِيۡنَ اٰمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ وَذَرُوۡا مَا بَقِىَ مِنَ الرِّبٰٓوا اِنۡ كُنۡتُمۡ مُّؤۡمِنِيۡنَ فَاِنۡ لَّمۡ تَفۡعَلُوۡا فَاۡذَنُوۡا بِحَرۡبٍ مِّنَ اللّٰهِ وَرَسُوۡلِهٖۚ وَاِنۡ تُبۡتُمۡ فَلَـكُمۡ رُءُوۡسُ اَمۡوَالِكُمۡۚ لَا تَظۡلِمُوۡنَ وَلَا تُظۡلَمُوۡنَ
“Ey iman edenler, Eğer gerçekten mümin iseniz, Allah’tan korkun ve faizden geri kalanı bırakın.
Eğer böyle yapmazsanız size karşı Allah’ın ve Resulünün başlatacakları savaşı bekleyin. Eğer tövbe ederseniz yalnız anaparanız sizindir, ne zalim olursunuz ne de mazlum olursunuz” (Bakara 278-279)
Allah (cc) böylece faizi ağır bir şekilde haram kıldı, bunu yiyen, yediren, şahit olan ve kâtipleri ağır azap görecekler.
Buna göre asıl olan faizli bankalarla hiç muamele yapmamak gerekir. Bu sistemde çok kimsenin maaşı ancak banka yoluyla kendilerine havale ediliyor. Bu maaş onun hakkıdır. Onlar bu yolla gönderiyorlar. Onun maaşı alması caizdir. Ama orada parasını bırakmamalıdır, hemen çekmeye çalısın. Zira bu para bankada kaldıkça banka bunu faizle çalıştırır. Cari hesap veya vadesiz hesap olduğu için size faiz vermezler. Fakat banka sizin izniniz olmadan faizle çalıştırır. Faizsiz orada parayı saklamak ta caiz değildir.
Bazı tüccarların ödemeleri ancak banka yoluyla oluyor. Bunlarda alacakları bankada fazla tutmamak için çalışmalılar.
Müslüman bu tür zor durumlar olmadıkça bankalarla muamele yapmamaya çalışmalıdır. Mümkün olduğu kadar bu faizli kuruluşlardan uzak durmak gerekir. Zira bunlar büyük bir günah işliyorlar.
İşte gönüllü olarak faizli bankalarda vadesiz de olsa para tutmak veya faizsiz orada parayı saklamak hiç caiz değildir.
İslam Hilafet devletinde faizsiz Beytülmal kuruluşu olacaktır. Herkes orada parasını faizsiz saklayabilir ve istediği zaman çekebilir. Müslümanlar faiz şerrinden kurtulmuş olurlar. Fakat bu devlet olmazsa Müslüman bütün günahlardan kaçınmaya çalışırken bu büyük günah ve şerden uzak durmalılar ve buna karşı mücadele etmeliler. Zira bu bir münkerdir, bu münkeri nehyetmek farzdır, onu yapmak büyük günahtır. Susmak ta caiz değildir. Hem de Türkiye gibi ahalisi Müslüman olan bir belde de böyle bir münkerin bulunmasına karşı susmaları caiz değildir. Memleketleri İslam’la yönetmek için mücadele vermeliler. Ancak bu surette Etraflarını saran her türlü şerden kurtulabilirler ve Allah’ın razı olduğu bir yaşam sürebilirler.
Rabbim bizlere en kısa zamanda İslam’ın adalet ve güveninin hakim olduğu tevhid sancağı gölgesinde yaşamayı nasip etsin.
Esad Mansur.
