Soru:
“Peygamber (s.a.v.) secde yaparken dizlerinden önce ellerini yere koyardı.” (İbn Huzeyme (1/76/1)
Dârakutnî, Hâkim.İbnü’l-Cevzî’nin “et-Tahkîk” adlı kitabında da (2/108) böyle geçmektedir.
İmam Mervezî de “el-Mesâil” adlı kitabında (1/147/1) sahih bir senetle İmam Evzaî’nin şöyle dediğini nakleder:
“Öyle insanlar gördüm ki, namazda dizlerinden önce ellerini yere koyarlardı.”
“Biriniz secde ettiği zaman deve gibi çökmesin. Yere dizlerinden önce ellerini koysun.
İmam es-Serakustî, “Garîbu’l-hadîs” (2/70/1-2) adlı kitabında sahih senedle Ebû Hurayra’nin şöyle dediğini nakleden
“Kimse serkeş devenin çöküşü gibi oturmasın.” hadisini nasıl anlamamız gerekir.?
Devenin muhalefetinden kasıt nedir?
Sahih olan hangisidir?
Cevap:
Bu konuda âlimler arasında ihtilaf hâsıl olmuştur.
- Malik, Evzai ve birtakım âlimler Müslüman secde ederken dizlerinden önce elleri koyar dediler.
Onların delili soruda geçen delillerdir:
Rasulullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem
“Biriniz secde ettiği zaman deve gibi çökmesin. Yere dizlerinden önce ellerini koysun”. (Ebu Davut, İbni Hanbel, Tirmizi, Nesai)
Bu nedenle bu âlimler dizlerden önce elleri koymayı daha efdal gördüler. Zira bu hadisi daha kuvvetli gördüler.
Deve dört ayaklı bir hayvandır, otururken önce dizileri koyar. Önce ön ayaklarının dizlerini koyar, ondan sonra arka ayaklarının dizlerini koyar. Fakat hadislerin Arapçasında serkeş kelimesini bulamadım. Sadece deve gibi çökmesin ifadesi geçti. Hadisi tercüme eden kimse böyle tercüme yapmış olmalıdır. Çünkü deve kafasını yere koymaz. Bu şekilde serkeş gibi oldu, başkaldıran veya dik başlı sayıldı.
- Ebu Hanife, Şafi ve bir rivayette İbni Hanbel Müslüman secde ederken önce dizleri koyar, ondan sonra elleri koyar dediler. İbni Teymiye, İbni Kayyım ve birçok âlim bu görüşü destekledi.
Bunların dayandıkları delil şöyledir:
Vail bin Hacer rivayetinde “Rasulullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem secde ettiği zaman ellerinden önce dizleri koyardı. Kalkınca önce dizlerinden önce ellerini kaldırdığını” gördüm. (Ebu Davut, Tirmizi, Nesai, Darekutni, İbni Mace)
Bu hadisi daha kuvvetli gördüler. Buna göre Müslümanın secde ederken önce dizleri, ondan sonra elleri koyması sünnettir dediler.
Ali Rağib adıyla çıkarılan “Ahkam-u Salat” kitabında ikinci görüş tercih edilip müstehap olarak sayıldı, ellerden önce dizler konulur. Bence bu görüş tercih edilir.
Ama bu iki görüş sahih sayılır, Müslüman hangisini tercih edip uygularsa sevaplıdır.
Hilafet devleti ibadetlerde Müslümanları bir görüşe zorlamaz. Sadece Ramazan ve Haccın başlangıcı, bitmesi ve bayram günleri gibi Müslümanların birleştirilmesi zaruri olan hususlarda görüşler benimser. Bu nedenle Halife bu günleri ilan eder ve bütün Müslümanların uymasını ister. Ayrıca zekât ve cihadla ilgili hükümleri benimser. Zira Rasulullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem ve Raşidi Halifeler de zekât ve cihad işlerini yürütüyordu. Ramazan ve Haccın başlangıcı ve bitmesi ve bayram günlerini de ilan ediyordu.
Esad Mansur
