Soru:
Bakara suresi 65-66. ayetin tefsirinde Allah’ın “maymunlar olun” emrinden kasıt nedir? Bu verilen emir sonucu fiziki olarak mı maymuna dönüşme vardır? Yoksa maymun tıynetine mi dönüşüm vardır?
Cevap:
Allah (cc) şöyle buyurdu:
وَلَقَدۡ عَلِمۡتُمُ الَّذِيۡنَ اعۡتَدَوۡا مِنۡكُمۡ فِىۡ السَّبۡتِ فَقُلۡنَا لَهُمۡ كُوۡنُوۡا قِرَدَةً خَاسِـِٔـيۡنَ ۚ فَجَعَلۡنٰهَا نَكٰلاً لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهَا وَمَا خَلۡفَهَا وَمَوۡعِظَةً لِّلۡمُتَّقِيۡنَ
“Cumartesi günü sizden Allah’ın emrine isyan edenlerin ne duruma düştüklerini bildiniz onlara birer alçak maymunlar olun dedik (oluverdiler).
Onlara öyle ceza verdik ki bu ceza etrafta bulunanlara ve ondan sonra gelenlere bir ibret olsun. Aynı anda takvalılar için bir öğüt (hatırlatma) olsun.” (Bakara 65-66)
Allah (cc) şöyle buyurdu:
قُلۡ هَلۡ اُنَـبِّئُكُمۡ بِشَرٍّ مِّنۡ ذٰ لِكَ مَثُوۡبَةً عِنۡدَ اللّٰهِ ؕ مَنۡ لَّعَنَهُ اللّٰهُ وَغَضِبَ عَلَيۡهِ وَجَعَلَ مِنۡهُمُ الۡقِرَدَةَ وَالۡخَـنَازِيۡرَ وَعَبَدَ الطَّاغُوۡتَ ؕ اُولٰٓٮِٕكَ شَرٌّ مَّكَانًا وَّاَضَلُّ عَنۡ سَوَآءِ السَّبِيۡلِ
“(Ey Muhammed) onlara deki; Allah katında bundan (bize karşı beslediğiniz kin ve dilediğiniz kötüden) daha kötü bir şeyin bulunduğunu size bildireyim mi? Allah’ın lanetlediği, kendilerine gazap ettiği, kendilerinden maymun, domuz ve tağuta tapanları kıldığı kimselerden daha kötü ceza alan kimseler var mıdır? İşte en şerli ve en fazla sapık olanlar bunlardır”. (Maide 60)
Allaha isyan eden Yahudilerin gerçek maymun ve domuza çevrilip çevrilmedikleri hakkında Tefsir âlimleri (müfessirler) arasında ihtilaf oldu.
İbni Abbas r.a gerçek maymun ve domuz oldular dedi. Katade adlı müfessir de aynı şeyi dedi.
Ebi Aliye ve Ebi Malik adlı müfessirler “isyan eden Yahudilerin alçak ve zelil kimseler haline geldiklerini” söylediler.
Bu görüş pek kuvvetli değildir. Zira bu ayette mecaz olmadığı görülüyor.
Mücahit adlı müfessir şöyle dedi: ]onların kalpleri maymun kalbi oldu, gerçek maymun olmadılar. Allah’ın şu sözü gibidir:
مَثَلُ الَّذِيۡنَ حُمِّلُوا التَّوۡرٰٮةَ ثُمَّ لَمۡ يَحۡمِلُوۡهَا كَمَثَلِ الۡحِمَارِيَحۡمِلُ اَسۡفَارًا ؕ بِئۡسَ مَثَلُ الۡقَوۡمِ الَّذِيۡنَ كَذَّبُوۡا بِاٰيٰتِ اللّٰهِ ؕ وَاللّٰهُ لَا يَهۡدِى الۡقَوۡمَ الظّٰلِمِيۡنَ
“ Tevrat’ı kendilerine taşıtılıp ama taşımayanların misali kitapları taşıyan eşekler gibidirler. İşte Allah’ın ayetlerini yalayanların misali ne kadar kötüdür! Allah zalim insanları hidayete erdirmez”. (Cuma 5)[
Fakat Mücahit’in görüşü de kuvvetli değildir. Allah(cc) bu ayette Yahudilere eşek olun demedi. Onların misali kitapları taşıyan eşekler gibidirler dedi. Bir kimse anlamıyorsa veya kitapları ezberliyorsa fakat uygulamıyorsa ona eşek gibidir denilir. Allah (cc) Cumartesi gününde kendi emrine karşı hile yapanlara maymun olun, domuz olun deyince gerçek maymun ve domuz oldular.
Allah “ol” veya “olun” deyince gerçek o şey oluverir. Ayette şöyle buyurdu:
بَدِيۡعُ السَّمٰوٰتِ وَالۡاَرۡضِؕ وَ اِذَا قَضٰٓى اَمۡرًا فَاِنَّمَا يَقُوۡلُ لَهٗ كُنۡ فَيَكُوۡنُ
“Gökleri ve yer yüzünü en güzel şekilde yaratan O’dur. Eğer bir emri yerine getirmek istiyorsa ona ol der o şey oluverir”. (Bakara 117)
Resulullah (sav) bu konu hakkında sorulunca şöyle cevap verdi: “ Allah bir kavmi başka hale dönüştürürse onların nesli ve devamı olmaz. Nitekim onlardan önce maymun ve domuzlar vardı” (Müslim ve İbni Merdeveyh) bunun manası onlar maymun ve domuz oldular, fakat nesilleri olmaz ve olmadı. Katırlar gibi nesli olmaz. Katır eşek ve atın çiftleşmesinden gelen hayvandır, ama katırın nesli olmaz. İsyan eden Yahudilerin hali buna benzer oldu.
Resulullah (sav) kendisine ihanet eden Yahudi olan Kureyza oğullarını kuşatırken onlara şöyle seslendi: “Ey maymun ve domuz’un kardeşleri! Ey tağuta tapanlar!” (Taberi)
Hz. Ayşe r.a şöyle dedi: “Arka arkaya üç Yahudi Resulullah (sav) yanına girip onların her birisi essamu aleyküm deyince dayanamadım ve onlara şöyle dedim: size essamu aleykum, sizler Allah’ın lanetlediği ve kendilerine gazap ettiği, maymun ve domuzların kardeşlerisiniz! Resulullahı Allah’ın sevmediği bir selamla mı selamlıyorsunuz?” (İbni Huzeyme)
Arapça da essamu aleykum’ün manası, ölüm sizin üzerinize olsun demektir. (السّام)essam’ın manası ölümdür. İşte Yahudilerin adetlerinden biri, Tevratta yaptıkları gibi daima kelimelerle oynayıp başka manaya çeviriyorlar. Burada “esselamu aleyküm” yerine “essamu aleyküm” dediler. Esselam’ın manası barış ve emniyettir. Esselamu aleykum’un manası barış ve emniyet sizin üzerinize olsun demektir.
Bu Yahudiler maymun ve domuza çevrilen Yahudilerin neslinden değiller, fakat onların kardeşleridir, aynı kavimdendirler. Fakat aynı hileyi yaptılar ve hala yapmaktadırlar.
Bu hadislerden anladığımız şey gerçek domuz ve maymun haline dönüştüler, ama onların nesli ve devamı olmadı.
Bu nedenle Cumartesi günü yasağını bir hile ile bozan Yahudilere maymun olun deyince gerçek maymun oldular. Domuz da oldular. Onlardan Tağuta tapanlar da oldu, daha doğrusu çoğudur. Onlardan iman edeneler azdır.
Tağut ise şeytan, put ve Allah’ın yerine kanun çıkartanlardır, onlar Tevrat’la oynadılar manalarını değiştirdiler, hahamları kanun ve Tevrata aykırı fetva çıkartmaya başladılar. Bu asırdaki Yahudi devleti demokratik ve laiktir. Dini hayattan ayırdılar ve kendi çıkarlarına göre kanun çıkartıyorlar. Tağuta tapanlar oldular, hem de dünyada mevcut olan hemen hemen bütün devletler böyle oldular.
Tağut veya tağuta uyanalar veya destekleyenlerin vay haline! Tağuta susan veya karşı mücadele etmeyip Allah’ın hükmünü ve kanununu uygulamayan ve devletini kurmak için çalışmayanların hali de iyi değildir. Hemen kendilerini kurtarmaya çalışsınlar yoksa Allah’ın azabına uğrayacaklar.
Esad Mansur
