Soru:
Cami veya ibadete tahsis edilen yerde resimlerin bulunması caiz midir? Orada namaz kılınabilir mi?
Cevap:
İslâm Şahsiyeti 2. ciltte resim çizmek ile ilgili konuda âlim Takiyyuddîn En- Nebhânî Rahimehullah ibadete hazırlanmış mescit veya cami gibi ibadethanelerde resimlerin bulunmasının kesinlikle haram olduğunu belirtti. Çünkü Rasulullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem resimler varken Kâbe’ye girmeyi reddetmiştir. Bu ret kesindi ve kesin şekilde haram olduğuna dair bir ifadedir.
Yine heykel veya fresklerin camide bulunması asla caiz değildir. Bunların haramlığı resimlerin haramlığından daha şiddetlidir.
İbni Abbas RadiyAllahu Anh şöyle dedi: “(Mekke fethinde) Rasulullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem Beyt’te (Kâbe’de) resimleri görünce girmedi. Ancak resimler silindikten sonra girdi.”[Buhari]
İbni Ömer RadiyAllahu Anh şöyle dedi: “Cebrail Aleyhi’s Selam Nebi SallAllahu Aleyhi ve Sellem’in yanına gelmek için söz verdi. Fakat gecikti (zamanında gelmedi). Nebi SallAllahu Aleyhi ve Sellem pek sıkıntıya girdi. Nebi SallAllahu Aleyhi ve Sellem çıktı. Cebrail ile karşılaştı ve ona durumunu şikâyet etti. Cebrail Aleyhi’s Selam şöyle dedi: Bizler (melekler) bir evde bir resim veya bir köpek varsa giremeyiz.”[Buhari]
Heykeller ve elle çizilen resimlerin bulunduğu yere Rasulullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem girmedi. Zira Kâbe ve etrafındaki yer Mescid-i Haram oldu. Burası bir ibadet yeridir. Elle çizilmiş resimlerin veya heykellerin orada bulunması haramdır. Hâl böyleyken Hristiyanların şirk sembollerinin bulunduğu yerde nasıl namaz kılınacaktır.
Bu nedenle resimler, heykeller, figür ve fresklerin camide bulunması kesin şekilde haramdır.
İsa Aleyhi’s Selam’ın Allah’ın oğlu veya Allah’ın kendisi olduğunu veya teslisi (Allah, Ruhu’l-kudüs ve İsa Aleyhi’s Selam’ın bir olduklarını) söylemek Allah’ın ayetlerini inkâr etmektir. Bunu temsil eden resim, heykel figür ve fresklere sahip olmak, ibadet yeri dışında bir evde bile asmak kesin şekilde haramdır. Bunlar şirki ve küfrü temsil ederler.
Bir grup Hristiyan Müslüman olunca onlardan bir heyet Rasulullah’ın yanına gelip bir manastırları olduğunu söyleyip O’nun abdest suyunu bir şey içinde istediler. Rasulullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem abdest aldı, ağzını çalkaladı ve bu suyu bir kaba koyup onlara verdi ve şöyle dedi: “Memleketinize gelince namaz kılma yerinizi (heykel ve resimlerin var olduğu yeri) kırın, onun yerine su serpeleyin orayı mescide çevirin.”[İbniŞeybe]
Böylece Müslümanlar ve kâfirler Müslüman olunca mabetlerini heykel ve resimlerden temizlerler. Mihrabı kurar ve orada namaz kılmaya başlarlar.
Şu var ki Fatih’in Ayasofya’yı camiye çevirince resim, figür ve freskleri sıvayla örttüğü hikâyesinin hiçbir delili yoktur. Zannederim ki Mustafa Kemal 1930 restore etme bahanesiyle ibadete kapatınca Batı dünyasından birtakım adamlar çağırdı, bu figür ve resimleri yeniden yaptılar. 10.7.2020’de Milliyet gazetesinde şöyle geçti:“Ayasofya’nın sistemli olarak incelenmesi, restorasyonu ve temizlenmesi ABD Bizans Enstitüsü adlı kurumun 1931’deki ve DumbartonOaks Alan Komitesi’nin 1941 yıllarındaki girişimiyle sağlanmıştır. Bu kapsamda yapılan arkeolojik çalışmalar K.J Conant, W. Emerson, R.L Van Nice, P.A Underwood, T. Whittemore, E. Hawkins, R. J. Mainstone ve C. Mango tarafından sürdürülmüş ve Ayasofya’nın tarihine, yapısına ve dekorasyonuna ilişkin başarılı sonuçlar elde edilmiştir.” İşte bunlar bu figür ve freskleri yeniden çizmişler ve sonra da Fatih döneminde sıvayla örtüldüğü iddiası çıkmıştır!
Bu nedenle Ayasofya’da böyle resim, figür ve fresklerin bulunması caiz değildir. Sadece namaz vaktinde örtmek de caiz değildir, tamamen kaldırmak gerekir. Hiçbir mescit, cami veya ibadete tahsis edilen mekânda hatta Müslümanların evlerinde böyle şeylerin bulunması haramdır.
Böyle bir yerde böyle resim, figür, frekslerin bulunduğu halde, ama namaz esnasında örtülürse namazın sıhhatine gelince, namaz batıl olmaz. Buna rağmen Müslümanlar Ayasofya gibi bir camiden bunları kaldırmaya çalışmalılar.
Esad Mansur
