Soru:
Eti yenen ama Allah’ın adıyla kesilmeyen hayvanın derisini kullanmak üstümüzde taşımak veya ticaretini yapmak caiz mi?
Tabaklanan necis hayvan derisi kullanılabilir mi?
Cevap:
Hadis-i şerifte Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle buyurdu:
” وجد النبي صلى الله عليه وسلم شاة ميتة أعطيتها مولاة لميمونة من الصدقة، فقال النبي صلى الله عليه وسلم هلا انتفعتم بجلدها؟ قالوا إنها ميتة قال إنما حرُم أكلها” (البخاري) وفي رواية مسلم فدبغتموه فانتفعتم به”
“Nebi sadakadan (kendi eşi) Meymune’ye ait bir azatlık (Meymune’nin azat ettiği kadın)’ın verdiği ölü bir koyun bulunca şöyle buyurdu: “bunun derisinden faydalanamaz mısınız?” dediler ki: bu, ölüdür! Nebi dedi ki:” ancak onun yenmesi haram kılındı”. (Buhari) başka rivayette şöyle geçti: “onu tabaklardınız böylece ondan faydalanmış olursunuz” (Müslim)
Başka Hadiste şöyle geçti:
” مر على رسول الله صلى الله عليه وسلم رجال من قريش يجرون شاة لهم مثل الحمار، فقال لهم :” لو أخذتم إهابها، قالوا إنها ميتة فقال :” يطهرها الماء والقرظ” (أبو داود)
“ Eşek kadar büyük bir koyunu çeken Kureyş’ten bir grup adamın yanından Resulullah geçti. Bunun üzerine şöyle buyurdu: onun derisini alsaydınız! Dediler ki: bu, ölüdür! Resulullah “onu suyla beraber karz temizler” dedi”. (Ebu Davut)
Karz ise deri tabaklamak için kullanılan belli ağaçların taneleridir.
Başka hadiste şöyle geçti:
دباغ الجلود الميتة طهورها (ابن حبان والدارقطني).
“ Ölü derilerin tabaklanması ise onun temizlenmesidir” (İbni Hibban, Darekutni)
Bu şekilde ölü yenen hayvanın derisi tabaklanmakla temiz olur. Oysa ölü bir leştir, onu yemek caiz değildir. Kesilmemiş bir hayvandır.
Buna göre yenen hayvan bir müşrik tarafından kesilmişse veya Allah’ın adıyla kesilmemişse onun derisi apayrı bir şeydir, yemesiyle alakası yoktur. Bu durumda kullanılır, tabaklanır.
Piyasada yenen hayvanların derileri giyilebilir, ticareti yapılabilir.
Yenmeyen hayvanların derileri tabaklanamaz, giyinilemez ve ticareti yapılamaz. Bunun delili ise şu hadis-i şerif:
نهى رسول الله صلى الله عليه وسلم عن جلود السباع أن تفترش ونهى عن لبسها والركوب عليها” (الترمذي، أبو داود والنسائي)
“Resulullah vahşi hayvanların derilerini serip oturak olarak kullanmayı veya onu giymeyi veyahut onun üzerine binmeyi (bir merkep üzerine koyup oturmak) nehyetmiştir” (Tirmizi, Ebu Davut, Nesai)
Yılan, tilki, kurt ve benzeri yenmesi haram olan hayvanların derileri giyinmek, kullanmak veya ticaretini yapmak haram olur.
Necis olan domuzun derisi hiç bir şekilde kullanılamaz ve ticareti yapılamaz.
Esad Mansur
