– 42 –
Bu ayetlerde şu hakikatleri keşfedeceğiz:
- Dinde sebatlılık
- Fikri liderlik
- Dünyayı ve ahireti kazanmak
Dinde sebatlılık nasıl sağlanır?
İslam nasıl şahsi liderliği nefyedip fikri liderliği yerleştirdi?
Din nasıl korunur?
وَمَا مُحَمَّدٌ اِلَّا رَسُوۡلٌ ۚ قَدۡ خَلَتۡ مِنۡ قَبۡلِهِ الرُّسُلُؕ اَفَا۟ٮِٕنْ مَّاتَ اَوۡ قُتِلَ انْقَلَبۡتُمۡ عَلٰٓى اَعۡقَابِكُمۡؕ وَمَنۡ يَّنۡقَلِبۡ عَلٰى عَقِبَيۡهِ فَلَنۡ يَّضُرَّ اللّٰهَ شَيۡـــًٔاؕ وَسَيَجۡزِى اللّٰهُ الشّٰكِرِيۡنَ ﴿۱۴۴﴾ وَمَا كَانَ لِنَفۡسٍ اَنۡ تَمُوۡتَ اِلَّا بِاِذۡنِ اللّٰهِ كِتٰبًا مُّؤَجَّلًاؕ وَ مَنۡ يُّرِدۡ ثَوَابَ الدُّنۡيَا نُؤۡتِهٖ مِنۡهَا ۚ وَمَنۡ يُّرِدۡ ثَوَابَ الۡاٰخِرَةِ نُؤۡتِهٖ مِنۡهَا ؕ وَسَنَجۡزِى الشّٰكِرِيۡنَ ﴿۱۴۵﴾
“ Muhammed ancak bir Rasuldür. Kendisinden önce nice Rasuller gelip geçtiler. Eğer ölürse veya öldürülürse gerisin geriye mi döneceksiniz? Kim geri dönerse Allah’a hiç bir zarar veremez. Allah şükredenleri mükâfatlandıracaktır (144)
Hiç bir nefis (kimse) Allah’ın izni olmadan ölmez, bu ise belirlenmiş eceldir. Kim dünya sevabını (nimetlerini) istiyorsa kendisine ondan (payını) veririz, kim ahiret sevabını (nimetlerini) istiyorsa kendisine ondan veririz. Şükredenleri mükâfatlandıracağız (145)
Ayetin nüzul sebebi şöyledir; Uhud savaşında Resulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem vurulup başından yaralanınca müşrikler Muhammed öldürüldü dediler ve Şeytan yüksek sesle bunu bağırdı. Müslümanlar arasında bazı kimseler etkilenip şöyle dediler nebi olsaydı öldürülmezdi. Fakat Resulullah’ın sahabeleri şöyle dediler: “Allah zaferi verinceye kadar veya Resulullah’a yetişinceye (ölünceye) kadar savaşın”. Bunun üzerine Allah (cc) bu ayeti indirdi. Bunun manası: Muhammed ancak bir Resuldür, bir elçi ve nebidir, kendisinden önce gelip geçen Nebi ve Resuller gibidir. Onlar da öldüler, zira onlar da birer insandır. Nitekim Allah (cc) başka ayette Resulüne hitap ederek ve insanların dikkatini çekerek şöyle buyurdu
اِنَّكَ مَيِّتٌ وَّاِنَّهُمۡ مَّيِّتُوۡنَ
“Muhakkak sen öleceksin, onlar da ölecekler” (zümer 30) Bundan sonra öbür ayette hiç bir insanın Allah’ın verdiği izne binaen eceli gelmeden ölmeyeceği belirtildi. Bunun manası Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem ancak eceli gelince ölür. İnsanlar ondan önce onu öldürmek isteseler Allah buna izin vermez. Bu nedenle paniğe kapılmayacaksınız, çünkü Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem dâhil olmak üzere her insan eceli gelince ölecektir. Bütün insanlar onu öldürmek veya ona zarar vermek isteseler de Allah izin vermezse ona hiç bir şey olmaz. Nitekim Tövbe suresi 51. Ayette Allah (cc) bunu şöyle bildirdi:
قُلْ لَّنۡ يُّصِيۡبَـنَاۤ اِلَّا مَا كَتَبَ اللّٰهُ لَـنَا ۚ هُوَ مَوۡلٰٮنَا ۚ وَعَلَى اللّٰهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ الۡمُؤۡمِنُوۡنَ
“ Deki; Allah yazmadıkça (izin vermedikçe) bize hiç bir şey dokunmaz. Öyleyse müminler Allaha tevekkül etsinler”.
Eğer zarar ve musibetler ancak Allah’ın izniyle başımıza gelebilir diye inanıyorsak nasıl ona tevekkül etmeyeceğiz?! Allah’a tevekkül etmenin manası; Allah’a dayanmak ve güvenmektir. O arkamızda duran ve destek veren en büyük güç, zafer verenin ve düşmanlara galip gelenin yalnız O olduğuna inanmak ve devamlı zihinde canlı tutmak gerekir. Nasıl ufak çocuk babasına ve annesine hep dayanır, onların kendisini himaye ettiklerini görür, onlar kendisine yardım etmezlerse hiç bir şey yapamaz, onlara tam bir şekilde güvenir ve onlara dayanır. İşte müminler kendilerini yaratan ve güçlü bir insan haline getiren Allah’a böyle tevekkül edecekler.
Öte yandan; Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem ölürse veya öldürülürse Rabbinden getirdiği dini terk etmeyi mi gerektirir?! Allah (cc) bununla onun öldürülmesiyle ilgili haberden etkilenen kimseleri uyarıyor. Sanki bu haber ilerisi için Müslümanlara bir uyarıdır. Zira Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem gerçekten vefat edince bir çok insan ya dini terk etti yada zekatı Hilafet devletine vermeyi reddetti.
Yine Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem vefat edince başta Ömer (ra) şok oldular, inanamadılar. Ancak Ebu Bekir (ra) insanları toplayıp onlara hitap ederek bu ayeti okudu: “Muhammed ancak bir resul…..” Ömer geçirdiği şoktan uyanıp şöyle dedi: sanki bu ayeti ilk defa duyuyorum.
Ebu Bekir bu ayeti okuduktan sonra şöyle dedi: kim Muhammed’e tapıyorsa Muhammed öldü, kim Allah’a tapıyorsa Allah ölmez. Akaidi ve ideolojik tutumu sergiledi. Zira bağlılık bir insana değil Allah’a ve dinine olmalıdır. Bunun manası İslam’da şahsi liderlik yoktur, fikri liderlik vardır. Lider fikirdir, İslam fikridir. O fikrin gereğince bir kişiye itaat edilir. Cemaatin veya hizbin emiri veyahut Halife veyahut ta herhangi bir sorumluya körü körüne uymak veya itaat etmek yoktur. Uyanık itaat vardır; Emir veya Halife veyahut herhangi mesul Allah’ın emrine ve nehyine göre hareket ederse ona itaat edilir, yoksa itaat edilmez. Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle buyurdu:
«لَا طَاعَةَ لِمَخْلُوقٍ فِي مَعْصِيَةِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ» رواه البخاري ومسلم
“ Allah azze ve celle’ye isyanda hiç bir mahlûka (yaratılmış kimseye) itaat yoktur” (Buhari ve Müslim)
Ebu Bekir Halife olarak seçilip biat edilince insanlara şöyle hitap ettii: “Allaha ve Resulüne itaat ettikçe bana itaat edin, Allaha ve Resulüne isyan ettiğim zaman bana itaat etmeyin” (İbni Hişam siyeri, İbni İshak, Beyhakı, İbni Cerir) Bunun dayanağı ise şu ayettir:
يٰۤـاَيُّهَا الَّذِيۡنَ اٰمَنُوۡۤا اَطِيۡـعُوا اللّٰهَ وَاَطِيۡـعُوا الرَّسُوۡلَ وَاُولِى الۡاَمۡرِ مِنۡكُمۡۚ فَاِنۡ تَنَازَعۡتُمۡ فِىۡ شَىۡءٍ فَرُدُّوۡهُ اِلَى اللّٰهِ وَالرَّسُوۡلِ اِنۡ كُنۡـتُمۡ تُؤۡمِنُوۡنَ بِاللّٰهِ وَالۡيَـوۡمِ الۡاٰخِرِ ؕ ذٰ لِكَ خَيۡرٌ وَّاَحۡسَنُ تَاۡوِيۡلًا
“ Ey iman edenler! Allah’a itaat edin, Resulüne ve sizden olan ul-ul emir’e itaat edin. Eğer bir şey hakkında çekişirsiniz Allaha ve resulüne götürün”. (Nisa 59)
Bunun manası ul-ul emir olan yöneticiler hem bizden olmalılar hem de onlara itaat şartlıdır; eğer bu yöneticiler Allah’ın kitabına ve Resulünün sünnetine göre kanunları uygulamazlaarsa onlara itaat edilmez. Yine her hangi bir emir veya sorumlu şahsa uyulmaz. Kur’an ve Sünnetten benimsenen fikir ve hükümlerle emir vermezse veya icraat yapmazsa ona itaat edilmez. Buna göre İslam davetini yüklenen cemaat veya hizip ve partide fikri liderlik tecelli etmelidir, bunun mensupları İslam’dan benimsenen fikirlere göre cemaatin, hizbin ve partinin şeyhi, lideri, emir ve sorumlularına itaat ederler.
Ayrıca; İslam’ı dünyaya götürürken fikri liderlikle götürmek gerekir. Bu nedenle 13 asır boyunca İslam devleti İslam’ı dünyaya götürürken fikri liderlikle götürdü, insanları Arap kavminin veya Türk kavminin liderliğine çağırmadı ve boyun eğdirmeye çalışmadı, onları İslam’ın fikri liderliğine ve hâkimiyetine boyun eğdirdi. Müslümanlar ile İslam’a inanmayanlar arasında hak ve hukuk hususunda fark kılmadı, tam adaleti sağladı, hiç birine zulmetmedi, Allah (cc)’nin Resulüne vahyettiğine göre Müslim veya gayri Müslim eşitçe insanların işlerini yürüttü.
Allah’ın varlığını, Muhammed’in peygamberliğini ve Kuran’ın Allah’ın kelamı olduğunu akli delillerle insanlara ispatlamak ve öğretmek gerekir. İnsan İslam’a girince tam akli kanaatle girmiş olur, dinine sebatlık gösterir. İman yolu budur. Duygusallıkla veya taklitle dine girerse veya bağlanırsa sallanabilir. Mürtet olanların imanı sağlam değildi. Bu günlerde İslam’ın hâkimiyeti tekrar kurmaya çalışılırken akide akli delillerle ispatlanmaya çalışılmalıdır. Aynı şekilde İslam’a zıt olan sair küfür fikirlerini akli delillerle çürütmek gerekir. Nitekim İslam hem akla hem fıtrata uygundur. Düşünerek İslam’ı kabul edenler ve öğrenenlerin imanları sağlam olur. Zira Allah varlığını, Kuran’ı ve Muhammed’in nübüvvetini ve rasullüğünü düşünmeye çağırdı ve birçok aklı delil gösterdi. İslam’ın temeli budur, insan bunlara aklen inanırsa gayp şeylere inanır ve Kuran’da ne geçmişse onu kabul eder ve uygular. Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem’in sünnetinin vahiy olması hem akli delillerle hem de Kuran’da birçok ayetle ispatlanır. Zira sünnet Allahtan bir vahiy olup Kuran’ın beyanını teşkil eder.
İslam’dan dönen kimseler Allah’a hiç bir zarar vermez, Allah onlara ve ibadetlerine hiç muhtaç değildir. Allah kâfir olmuş olan diğer insanları yarattı, kâfir olmalarına rağmen onları yaşatıyor. İsteseydi onlar kâfir olunca onları yaşatmazdı ve hemen öldürürdü. İsteseydi hiç bir kimsenin kâfir olmasına müsaade etmezdi, hepsini hidayete getirirdi. (Yunus 99) Fakat Allah’ın hikmeti onları serbest olmalarını takdir etti. İsteyen inansın isteyen kâfir olsun ( Kehf 29)
Buna rağmen dini terk edene ahiretten önce dünyada ceza koydu. Önce tövbe ettirilir, tekrar dinine dönerse affedilir. Fakat onunla konuşulduktan sonra İslam’a dönmeyi reddediyorsa öldürülür. Bu nedenle Resulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem vefat edince mürtet olanlarla, dini terk edenlerle Hilafet devleti 1. Raşidi Halife Ebu Bekir r.a. liderliğinde onlarla savaştı. Nitekim Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle buyurdu:
[مَنْ بَدَّلَ دِينَهُ فَاقْتُلُوهُ]
“Kim (İslâm) dinini değiştirirse onu öldürün!”[Buhari]
İbni Mesut yoluyla Resulullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem’in şöyle dediğini rivayet ettiler:
[لا يحل دم امرئ مسلم يشهد أن لا إله إلا الله وأني رسول الله إلا بإحدى ثلاث: الثيب الزاني والنفس بالنفس والتارك لدينه المفارق للجماعة]
“La ilahe illallah ve benim Allah’ın resulü olduğuma şehedeti getiren Müslüman’ın kanı ancak üç halde helal olur: Evlilik yaşamış olan zani, nefise nefis ve dinini terk edip cemaatten (İslam toplumundan) ayrılan kimsedir.”[Buharı ve Müslim]
“Rasulullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem babası mürtet olan Ukbe bin Ebi Muayt’ı öldürdü.”[Ebu Davud, Hakim ve Ez-zehebi]
Cabir RadiyAllahu Anh şöyle rivayet etti:
أَنَّ امْرَأَةً هِيَ أُمُّ مَرْوَانَ ارْتَدَّتْ، فَأَمَرَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم بِأَنْ يُعْرَضَ عَلَيْهَا الإِسْلاَمُ، فَإِنْ تَابَتْ، وَإِلاَّ قُتِلَتْ
“Ümmü Mervan adlı bir kadın mürtet olunca Nebi SallAllahu Aleyhi ve Sellem önce ona İslâm’ı arz etmeyi emretti, eğer tövbe ederse ondan kabul edilir, yoksa öldürülür.” [Dârekutnî, Beyhaki]
Dini koruma metodu budur. Fakat kimse İslam’a zorla sokulmaz. Ama dine girdikten sonra onu bırakamaz.
Bu iki ayette (Al-i İmran 144 ve 145) Allah şükredenleri ödüllendireceğiz diyerek müjdeledi. Dünyada zaferle ve ahirette cennetle ödüllendirecektir. Çünkü 144. Ayette Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem’in ölümüyle ilgili haberi duyunca dinlerini terk etmek isteyenleri kötüledi ve dinleri üzerine sebatlılık gösterenlere şöyle dedi: Şükredenleri ödüllendirecektir. Bu ödüllendirme dünyada ancak zaferle olur. Muhammed Sallallahu Aleyhi Vesellem ölse de yaşasa da İslam yükselecektir, onu terk edenler İslam’a hiçbir zarar veremezler. 145. Ayette ölüm, ecel ve ahireti istemekten söz edilince oradaki ödüllendirme cennet olarak anlaşılır. Şükredenler ise dinleri üzerinde sebatlı olanlardır. Bu ise; dine bağlanmak, ona göre hareket etmek, ölüme kadar onun uğrunda mücadele etmek, savaşmak ve Allaha şükretmektir. Hangi grup dine bağlanırsa, onun fikirlerine göre çalışma yaparsa ve mücadele yaparsa şükredenlerden olurlar. Al-i İmran 104. ayette gördüğümüz gibi onları felaha kavuşanlar olarak niteledi, başka bir ifadeyle cenneti kazananlar olarak saydı.
Bu ayetlerden anlaşılan başka bir husus ise şudur; dini terk etmek isteyenler dünyayı ahirete tercih edenlerdir, imanları pek zayıftır, ilk sarsılmada hemen kaçmak isterler hiç sebatlılık göstermezler. Oysa dünyanın nimetlerini isteyenler; Allah onlara sadece nasiplerini verir, dünyanın bütün nimetlerini vermez. Ne kadar uğraşırsa uğraşsınlar sadece Allah’ın kendilerine takdir ettiği miktardan fazla alamazlar, ama ahirette hiç nasipleri yoktur. Zira Allah (cc) yarattığı her insana eceli gelinceye kadar bu dünyadan ne kadar kazanacağını tayin etti. Müslüman ise ahiret için çalışır, fakat yaşadıkça eceli gelinceye kadar dünyadan nasibini alacaktır. Fakat Müslüman hem dünyayı hem de ahireti kazanır. Müslümanlar dinlerine bağlanırlarsa ve hâkimiyetini yükseltmeye çalışırlarsa dünyada Allah’ın zaferini ve yardımını hak eder ve fetihleri gerçekleştirirler, böylece dünyanın servetlerini kendi ellerine geçirirler, ahirette cenneti kazanırlar, bundan daha büyük kazanç varmıdır? Elbette hayır.
